Kocaeli'de faaliyet gösteren, Kartepe ilçesinde 13 bin metrekarelik bir alanda yer alan entegre geri dönüşüm tesisinde, değerli madenlerin ayrıştırılarak ham madde haline getirilebilmesi için 5 yıl kadar önce Ar-Ge çalışmaları başlatılmıştı.
Bu kapsamda yatırımlarını büyüterek yeni bir tesis daha kuran işletme, yurt içi ve yurt dışından temin edilen atık elektrikli araç bataryalarını ayrıştırmaya başladı. Değerli madenleri ayrıştırarak elde edilen bu ham maddelerin, kimya ve seramik sektöründe kullanıması amaçlanıyor.
Küresel Çapta Ciddi Yatırımlar Yapılıyor
Konuyla ilgili olarak açıklama yapan Exitcom Recycling Genel Müdürü Murat İlgar, özellikle Türkiye ve Almanya'da elektronik atık, pil, elektrikli araç bataryalarının geri dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yaptıklarını söyledi.
Artık dünyada elektrikli araçların daha fazla yer aldığını söyleyen İlgar, şunları kaydetti:
Ülkemizde de Togg var. Yakın zamanda bu araçların sayısının artacağını düşünüyoruz. Belli bir zaman sonra bu araçlardan atık piller çıkacak. Burada yeni tesisimizde bununla alakalı ek yatırım yapıyoruz. Bu çıkan atık pillerin geri dönüşümünü yapıp bunun içindeki kobalt, lityum, mangan, nikeli kazanıp tekrar ham madde haline getirmek istiyoruz.
Elektrikli araçlarda maliyetin %40'ını lityum-iyon pillerin oluşturduğunu söyleyen İlgar, bu pillerin içinde kobalt, mangan, lityum, nikel ve grafit gibi değerli madenlerin de bulunduğunu ekleyerek şunları ekledi:
Bugün kobalt Kongo'dan, lityum Avustralya-Şili'den, grafit Çin'den çıkar. Bunların hepsini geri dönüşümden elde edebiliyorsunuz. Dünyada bu konuyla ilgili ciddi yatırımlar var. Gerek AB gerek Amerika ve Çin olsun bu ham maddeleri kendilerinde toplayıp -bunu petrol gibi düşünebiliriz- bu ham maddeleri tekrar çıkarıp pil üreticilerine satmayı düşünüyorlar. Bu ham madde kimdeyse yarın elektrikli aracı üretme gücü de onda olacak çünkü bugün siz elektrikli aracın motorunu, kaportasını, elektroniğini, pilini üretebilirsiniz ama pilin ham maddesi elinizde olmadığı zaman o pili üretemezsiniz. Şu anda TÜBİTAK destekli 2 projemiz var. Tesisimizde üretime başladık. Yeni bir ek yatırım yapıyoruz. Orada daha büyük üretim yapmayı düşünüyoruz.
Dünyadaki Mevcut Lityum Rezervleri Yeterli Değil
Avrupa Birliği'ndeki yönetmeliklerde, 2030'da üretilecek araç pillerinin %4'ünün kobalt ve %4'ünün lityum olmak üzere geri dönüşümden kullanılma zorunluluğunun altını çizen İlgar, son olarak şunlara dikkat çekti:
Bu 2035 yılında yüzde 10-12 seviyesine çıkacak. 2028 yılında dünyadaki mevcut lityum rezervleri üretimi karşılayamayacak. Bu nedenle AB, Amerika ve Çin ciddi manada pil üretimine ve bu ham maddeyi tedarik için geri dönüşüme aşırı önem gösteriyor. Bu konu ülke için de kritik ve stratejik bir konudur. Özellikle AB ülkelerinde Rusya-Ukrayna Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan enerji krizi nedeniyle bu konuda milyar dolarlık yatırımlar yapılıyor. Ülkemizde de bizim gibi firmaların önünün açılmasını talep ediyoruz. Elektrikli araç pillerinin geri dönüşümünden kritik ham maddeyi Türkiye'de ilk defa yaptık. 300 milyon liralık yeni yatırımla, ki bu rakam ileride 400 milyona da çıkacak, Türkiye'de ve Avrupa'da sayılı tesisler arasında olacağız.