Bahar aylarının gelmesiyle beraber güneş ışınları da her geçen gün etkisini daha da artırıyor. Güneşten korunma ihtiyacı da güneş gözlüğü kullanımının artışında önemli rol oynuyor. Aksesuar konusunda fazla alternatif olması amacıyla rastgele satın alınan güneş gözlükleri, göz sağlığını alt üst ediyor. İstanbul Optisyen Gözlükçüler Odası uyardı...

BLOKAJ DERECESİNE DİKKAT Güneş ışınları, insan gözlerinin algılayamayacağı veya hissedemeyeceği oranda UV radyasyonu yayar. Bu radyasyonlar küçük dozlarda D vitamini oluşumunu sağlar. Fakat yüksek dozlardaki UV radyasyonları ciltte yanık ve kansere yol açabildiği gibi gözlere de ciddi zararlar verebiliyor. Bu nedenle güneş gözlüğü satın alırken, gözlüğün yüzde 100 UVA ve UVB blokaj gibi özelliklere sahip olup olmadığına bakılması gerekiyor.

BİRÇOK HASTALIĞA NEDEN OLABİLİR Bu özelliklere sahip olmayan güneş gözlükleri kesinlikle satın alınmamalıdır. Çünkü yüksek doz UV ışığı, gözde basit kızarıklarla başlayan kornea üzerinde damarsal tümör oluşumuna, katarakta, retinada hasara, hatta tümör oluşumuna kadar pek çok rahatsızlığa yol açabiliyor. Güneş ışınları ciltte erken yaşlanmaya neden olabilirken, göz etrafındaki kırışıklıkları da artırabiliyor. Gözlerinde ışığa hassasiyet olan kişilerin refleks olarak gözlerini kısması da kırışık oluşumunda önemli bir role sahiptir.

Bu nedenle gözleri güneşin zararlı etkilerinden koruyabilmek için uygun özellikteki gözlüklerle güneşe çıkılmalıdır. Ayrıca UVA ve UVB radyasyonunun yaz aylarında diğer aylara oranla 3 kat daha fazla olması sebebiyle, özellikle plajda ve denizde, çeşitli sporlar yapılan yüksek rakımlı yerlerde, ışık hassasiyetini arttıran ilaçların kullanıldığı durumlarda mutlaka güneş gözlüğü de takılmalıdır.

YALNIZCA GÜNEŞLİ HAVALARDA KULLANMAYIN Herhangi bir elektrik kaynağı, solaryum yatakları, karlı araziler veya güneş tutulmasının yaşandığı yerlerde direkt olarak ışığa bakmak, gözde ciddi ağrılı kornea hasarlarının yaşanmasına neden olabilirken; retinada özellikle sarı nokta üzerinde etki sağlayarak kalıcı görme hasarına da yol açabiliyor. Bu nedenle güneş gözlüğü yalnızca güneşli havalarda değil, yüksek ışık bulunan ortamlarda da kullanılmalıdır.

ÇOCUKLAR İÇİN DE ÖNEMLİ Çocuklarda özellikle erken yaşta ortaya çıkan alerjilerin en önemli faktörlerinden biri güneş ışığıdır. Bu sebeple güneş gözlüğü kullanımı çocuklar için de büyük önem taşır. Eğer çocukta güneşe karşı alerji mevcutsa güneş gözlüğünün yanı sıra, şapka da kullanılmalıdır.

UCUZ GÖZLÜK KULLANMAYIN Ucuz güneş gözlükleri kullanmaktansa hiç gözlük takmamak daha yerinde olur. Çünkü UV koruması olmayan zayıf gözlük, gözde hasarı artırır. Özellikle kendi doğal lensini kaybetmiş katarakt ameliyatlı hastalarda bu risk çok daha fazladır. Ayrıca gözlük camı ne kadar kaliteli ise gözdeki konfor ve görme kalitesi o kadar yüksek olur.

PAHALI GÖZLÜK KALİTELİ DEMEK DEĞİL Gözlüğün UV koruma derecesi, camının koyuluğu, imal edildiği ülke ya da fiyatı ile tespit edilemez. Gözlüğün blokaj derecesini, camının hammaddesi ve UV için yapılan kaplaması belirler. Kaplamasız plastik gözlükler %88, polikarbonat camları olan gözlükler ise yüzde 100 derecesinde UV blokajı yapar.

Ucuz gözlük camlarının çoğu, triasetat denilen maddeden yapılır ve bunların UV blokajı yüzde 40 civarındadır. Ayrıca akrilik materyalden yapılan gözlük camları da vardır ve bunların UV blokaj derecesi değişiklik gösterir.

Polarize gözlük camlarının tamamı yüzde 100 UV blokaj özelliğine sahiptir. Ancak bu gözlükler diğerlerine oranla daha maliyetlidir. Gözlüğün kalitesinden tam anlamıyla emin olabilmek için Bakanlık tarafından yılda en az iki defa denetlenen Optisyenlik Müesseseleri tercih edilmelidir.

CAMIN RENGİ KORUYUCULUĞUNU ETKİLEMEZ Güneş gözlüğünün camı tamamen kişisel tercihtir. Fakat bazı renkler ışık algısı ve kontrastında değişiklik yapabilir. Nötral yoğunluktaki gri lensler biraz daha koyu gösterse de renk algısını değiştirmezler. En ideal lens rengi gri ve yeşilin kombinasyonu olan G15 olarak adlandırılan renktir. Amber-yeşil-gri gibi cam renkleri ışığı daha fazla bloke etmez fakat kontrası arttırabilir. Bu nedenle tenis, golf, beyzbol gibi spor dallarıyla ilgilenen kişiler bu renkleri tercih edebilir. Koyu yeşil veya kahverengi lensler ise, polarize olursa en ideal görüntüyü sağlayacaktır.

İŞTE İYİ BİR GÖZLÜĞÜN İPUÇLARI 

- Gözlüğün ilk olarak %100 UV blokajına sahip olup olmadığına bakılmalıdır.

- Göz çevresini sarması ve güneş ışığından daha fazla koruması nedeniyle geniş çerçeveli modeller tercih edilmelidir.

- Koyu camlar güneş ışığından daha fazla korur fikri yanlıştır, yeterli koruma özelliğine sahip herhangi bir cam seçilebilir.

- Gözlüğün fiyatı camın kalitesini göstermez. Çok uygun fiyatlı bir gözlük de eğer iyi bir UV koruması içeriyorsa güvenle kullanılabilir.

- Gözlükler, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılan Optisyenlik Müesseselerinden Optisyen-Gözlükçülerden satın alınmalıdır.

* Ramazan ÖZMUTLU (İstanbul Optisyen Gözlükçüler Odası Genel Sekreteri)

* Kaynak: Türk Oftalmoloji Derneği (TOD)