Edirne Kent Konseyi (EKK) tarafından her ayın son çarşamba günü yapılan geleneksel toplantı Belediye Nikah Salonunda "Kent Belleği Nedir?" başlığı ile yapıldı. Milletvekili Erdin Bircan, Belediye Başkanı Recep Gürkan da toplantıya katıldı. Mimarlar Odası Temsilcisi Mehmet Emin Parlakçı, T.Ü. Mimarlık Fakültesinden Mimar Saygın Altan, Kültür Turizm İl Müdürlüğü adına Müze görevlisi arkeolog Şahan Kırçan, Yerel Tarih Grubundan Ercan Kerman sunum yaptı. Ayrıca Edirne Marşı ve Kırkpınar Marşı kent belleğinde yer alan emekli öğretmen yazar Beyazıt Sansı da kent yaşamından anılar anlattı. Birçok kurum adına katılanların yanında duyarlı ve ilgili kentlilerin katıldığı toplantıya davetli olduğu halde Vakıflar Bölge Müdürlüğü, Kültürel Varlıkları Koruma Kurulu Bölge Şube Müdürlüğünden katılan olmaması dikkat çekti.

Milletvekili Bircan ve Belediye Başkanı Gürkan bir süre toplantıyı ilgi ile izledikten sonra çalışmaları olduğunu söyleyerek toplantıdan ayrılmak zorunda kaldı.

Açılışı EKK Başkanı Ziya Gökerküçük'ün yaptığı toplantının sunumunu EKK Yürütme Kurulu Üyesi Ayşe Dengiz yaptı. Ayşe Dengiz EKK'nin kent belleği alanında bugüne kadar yaptığı çalışmalardan bir kesit sundu. Kent belleğinin tanımı ile başlayan Ayşe Dengiz; kentlerin hafızalarına sahip çıktıklarında kültürel kimliklerini koruyacaklarını söyledi ve Edirne'nin kültürü, kimliği ve tarihi ile kadim kentlerden birisi olduğunu vurguladı. Bu toplantı amaçlarından birisinin; soyut ve somut eser örnekleri UNESCO koruması altında olan kentimizde bunların kent kültürüne ve dolaylı olarak da turizme, ticarete katkı sunmasını, günün şartlarında daha görünür olmasını sağlamaktır diyen Dengiz; bunun kentlilerimizde ve kentimizin esnafında bir farkındalık oluşmasını sağlamak olacağını belitti. EKK adına sunum yapan Ayşe Dengiz; Söğütlük ve 25 Kasım Stadının belleğimizden gidiyor olabileceği uyarısını yaptı. Dengiz; Kent Belleği çalışmalarında ön sıralarda yer alan ve yakın zamanda yitirdiğimiz Mehmet Ağırgan'a saygı ile sunumunu bitirdi.

T.Ü. Mimarlık Fakültesi adına Mimar Saygın Altan; kent belleği tanımını yaparak Edirne belleğine giren yapıları ve kültürleri örnekledi. Selimiye'nin simgesel yapı olduğunu belirten Altan Mimarlık Fakültesindeki eğitim programlarından örnekler verdi.

Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü adına Müze Müdürlüğünden toplantıya katılan Arkeolog Şahan Kırçan, Kent Belleği Müzesi çalışmalarının Belediye ile birlikte son aşamasına geldiğini söyledi. Kentteki bellek anlamındaki çalışmalardan örnekler veren Kırçan Makedonya Kulesi gibi yapıların evrensel değerleri olduğunu söyledi.

Mimarlar Odası Edirne Temsilciliği Başkanı Mehmet Emin Parlakçı; kent belleği kavramı, kentin oluşumu ve sürdürülebilir olmasındaki rolü ile önemlidir dedi. Kentlerin yaşamında ve gelişmesinde kalıcı izlerin belirleyici olduğunu vurgulayan Parlakçı; insanlık gelişiminde kent belleğinin ancak yerleşik kültüre geçince anlam bulduğunu söyledi.

Kentte yaşayanların kentteki yaşamlardan da etkilenerek değerler oluşturduğunu belirten M.Emin Parlakçı; bunların bir mekânsal durumu olduğunu, mekân kavramının kent kültüründe belirleyici önemine vurgu yaptı. Bu anlamda; ana mekanın her bireyin diğeri ile eşitlendiği kamusal alan niteliğindeki sokaklar ve kent meydanları olduğunu belirten Parlakçı; kentlerimizde sokakların otopark işlevi gördüğünü belirtti.

Mimarlar Odası olarak belediye başkanının, 'Tarihi dokuyu bir miras gibi değil bir emanet gibi görüyoruz' demesini anlamlı bulduklarını da sözlerine ekleyen Parlakçı; belediyeye ve mimarlık fakültesine birer öneri sundu. Belediye önderliğinde bir protokol ile "Kolektif Bellek Danışma Kurulu" oluşturulmasını önerdi. Mimarlık Fakültesinin ise kent özelinde sokaklar ile ilgili tez, araştırma, seminer çalışmalarını yoğunlaştırmasını ve kamuoyu ile paylaşmasını talep etti.

Yerel Tarih Grubundan Ercan Kerman; kent için zararlı ve yararlı davranışları bizlerin yarattığını vurgulayarak zararlıları önleyecek tedbirler almamızı önerdi. Kentimiz çarpık kentleşmeden fazla etkilenmediğini ve bu olumsuz etkilenmeden gelecekte de korunmak için kentin belleğinde yer eden nesne ve kültürlerin korunmasını istedi. Kerman; kentteki heykellerin sanatsallıktan uzak olduğunu iddia ederek kentimize yakışan şekilde olması gerektiğini vurguladı. 

Edirne Marşı ve Kırkpınar Marşı ile kent belleğinde yer alan emekli öğretmen, yazar Beyazıt Sansı yaptığı kısa konuşmada; tarihi binlerce yılı kapsayan kentimizin belleği de güçlüdür dedi. Bellekte kalanların önemliler olduğunu belirten Sansı; bu nedenle Kent Belleği Müzesinin okul olmasını önerdi. Kent geçmişinde her alanda önde olanların kısa hayat öyküleri ve eserlerinin müzede olmasını ve bu şekilde yeni kuşaklara da iyi örnekler sunulmasını diledi. Karaağaç semtinden olduğunu belirten Beyazıt Sansı; bu semtin tren, gar ve istasyon adları ile anılmasına rağmen bugün bunların olmamasının eksikliğini vurguladı. Birkaç kuşağın okula, askere, göreve hep istasyondan gittiğini ve Karaağaç semtinin tren sesi çağrıştırması ve bellekte yaşaması için de istasyonun korunması gerektiğini talep etti.

Toplantının forum bölümünde katılımcılar kent belleğinde olması gerekenlere örnekler verdi:

1- Edirne'de çocukluğumuzun hayali olan eski kırmızı otobüsler belirli hatlarda ve saatlerde olmalıdır.

2- Kentlerde insanlar gibi hata yapar ve bu hatalar ve bu hatalardan nasıl dönüldüğü de olmalıdır.

3- İlhan Koman dünyada saygın yerlerdedir ama kentimiz belleğinde ağırlığı yoktur, olmalıdır.

4- Geçmiş sadece nesneler anlamında değil helva sohbetleri gibi dayanışmayı, paylaşmayı öne çıkaran gelenekler yaşatılmalıdır.

5- Sokak isimlerinin belleğimize yakışır isimlerden olması gerekir.

6- Söğütlük kentliler olarak hepimizin belleğindedir, seddelerden korumalıyız.

7- Sarayiçi doğal sit alanıdır ve burada yaşayan Edirne Sümbülü dünya anlamında kent belleğinde yerini almıştır. Ancak buradaki yapılaşma bu sümbülü yok etmeye devam etmektedir. Bu bölgeyi belleğimize uygun doğal haliyle turizme açmak varken turistlerin merak edeceği çekim alanlarını yok etmemeliyiz.

8- Kahveler kent belleğinin dilden dile geçtiği yerlerdir ancak bugünün kahveleri oyun salonu olmuştur. Yerel idareler ile buraları dönüştürülebilir. Bu konuda toplantılar yapılabilir.

9- Kentimizde her gün yitirilen eski meskenleri bir şekilde kurtarmalıyız.

10- EKK önderliğinde ekip oluşturularak kentin değişik bölgelerini gezip belgeleyelim.

11- Sokaklar yaşamın can attığı yerlerdir ve otopark olmaktan kurtarılmalıdır.

12- Edirne lehçeleri üzerine uzmanlar ile bir araştırma yapılarak kent belleğine katkı sunulmalıdır.

13- Her kurum bir şeyler yapıyor ve yerel idare bunları toparlamalıdır.

14- Bizler buraya gelen kişileriz ve mekânların ruhunu anlayamıyoruz. Bu ruhu kentliler olarak

15- Kente sahip çıkmanın sosyolojik ve psikolojik gereklilikleri araştırılmalıdır.

EKK olarak notların alındığını belirten EKK Yürütme Kurulu üyesi Ayşe Dengiz, bunların daha kapsayıcı şekilde kentli görüşü de alınarak ilgili birimlere iletileceğini söyleyerek teşekkür etti ve toplantıyı kapattı.

EJH