İsmet ESENGİN
PANDEMİ VE GERÇEKLER
- Üsmen agam, er geçen gün daha da çember daralır beyaa. Şu korona illeti çok canımızı yakar, naapcaz süüle allasen.
- A be kızanım, bu illet başladıından beri ep polyannacılık oynadık. Üc bej maskeyi bile daatamadığımız alde bize pembe tablo cizen tarikatçı bir saalık bakanımız vardı. Kendi kızanlarımıza bile maske daatamazken, yok Amarikaya maske gönderdik, yok dünyaya yardım ediyoz diye şişinip durduk. Sankilim bu illet bizi etkilememiş gibi ava yarattık. Dünya büyük bir kaosla uğraşırkene biz kendimizce bir başarı ikayesi yazmaa odaklandık. Em de bir sürü bilim adamı sıfatı olan şaasiyetlerle. Bu şaıslar er gece Tvlerde boy güsterip bize maske, ijyen ve mesafe dersleri verdiler. Epicii bi güzel reklamını yaptılar ama millet maske bulamazken, pandemiye raamen toplu taşımaya binip fabrikalarda çalışmak zorundayken iç gerçek sorunlara deinmediler. Sıfatı bilim adamı olan şaasiyetler er alukarda medyada meşhur oldu ama alkı kırıp geçiren astalıkla ilgili ciddi tedbirler alınması yolunda rol uynamak yerine figüran ulmayı yeelediler. Yazık sıfatlarına!
- Ne dersin be agam? Ani pandemiyi dünyada en iyi biz yünetirdik? Ani en az vaka ve ölüm bizdeydi, nooluyoz beyaa?
- Kızanım, bu illetten dünya kırılır beyaa. Er ülke bu konuda uuraşır, mücadele eder. Doorusu yannışı vardır ama alkı dooru bilgilendirmek en ünemlisidir. Bak Avrupası, Amerikası epicii çok ata yapmıştır ama açıkladıkları rakamlar iç tartışılmaz. Bizde ise erkes bilir ki er rakam şaibeli. İç kimse güvenmez beyaa.
- Ne dersin be Üsmen agam, angi rakamlar güvenilmez?
- İç biri be kızanım. Em kendimizi em de dünyayı keriz yerine koymaa çalışırız.
- Deme be Üsmen agam, yalan mı süüleriz yani?
- Bak kızanım, bu illet ilk başladıında ben şaasen İstanbul ölüm rakamlarını E devletten takip ettim. Eski yıllarda sadece İstanbul’da günde 200 civarında insan ölürmüş. Mart-Nisan rakamlarını bizzat E devletten inceledim beyaa. Sadece İstanbul’da günlük ölümler 300 üzerine çıktıydı. Yani yüzde elli arttıydı. O tarihte Covit ölüm rakamları Türkiye geneli için 20-30 gibi açıklanırdı. Biz pandemiyi ii yönetiyoz diye ava atcaz diye rakamları gizledik maalesef be kızanım. Bugün açıklanan Türkiye rakamları günlük 100-130 pandemi ölümü. Oysa sadece İstanbul’da yaklaşık 200 bulaşıcı astalıktan ulmak üzre 400 civarı ülen var beya.
- Ne dersin be agam! Çok teelikeli bu. Alka yalan mı süülerler? Üyleyse vebali çok büük beyaa.
- Aklısın be kızanım, eğer rakamlar eksik süülenmişse bu ihanetten öte. Bak sana bazı rakamlar vereyim Türkiye’de er sene yılda yaklaşık 450 bin kişi ülür. Bunun %37’si dolaşım sistemi, yani kalp ve damar astalıkları, yaklaşık %22’si timör, yani kanser yüzünden, %13’ü de solunum yolları astalıkları ile olur. Eğer koronadan günde ortalama 100 kişi ülürse yılda 36 bin kişi yapar 450 bin kişi içinde. Şu ana kadar ise 12 binin biraz üzerinde ülüm açıklandı. Rakamlar dooru ulsa çok kaale bile alıncak bir durum diildir beyaa. Albuki Korona yokken zaten yılda 58 bin kişi solunum yolları astalıkları yüzünden ölürdü zaten. Şeffaf ulsak, ükümet açıkca er ilde tek tek aylık vaka ve ülüm rakamlarını açıklasa er şey açıa çıkcak beyaa. Gizlemesinler açıklasınlar. Bu konunun uzmanlarını, Türk Tabipler Birliği gibi kurumların uyarılarını ciddiye alsınlar.
- Valla çok tırsarım be agam. Etrafımız ep corona vakası doldu beyaa.
- Maalesef üüle be kızanım.Ünce gerçek rakamları açıklasınlar da problemin gerçek boyutunu bilelim. Soona emencecik, iç vakit geçirmeden radikal ünlem almak laazım. Bu meret için bulaşma zincirini kesmek için üc hafta izolasyon gerekirmiş. O zaman en doorusu er şeyi göze alıp üc bej afta er yeri kapatıp ülke olarak karantina uygulamak. Madem ki büük devletiz, bu üc bej aftayı planlayıp pandeminin belini kırarız. Bunu yapabilecek bir siyasi irade yoksa işimiz çok zor be kızanım.
- Atlatabilcez mi bu illeti be Üsmen agam? Alla sonumuzu ayreylesin.
- Atlatırız be kızanım ama ünce problemin boyutlarını dooru tesbit edelim.Gerçek rakamları bilelim. Bi de annatacaam anektodtaki gibi dogmatik yaklaşmayalım sorunlara. Bilime sarılalım; atanmış, sorumluluktan kaçan ‘Bilim Kurulu’na diil. Yoksa sonu facia ulur.
- Annat be Üsmen agam. Sende kıssadan isse çok zaten.
- Annatayım kızanım. Geçmiş zamanlaan birinde genç yakışıklı ve bilgili bir gezgin dağ tepe gezer bilgi ve görgüsünü arttırmaa çalışırmış. Bayaa yol yürüdüü bi gün küün birine gelmiş. Bakmış erkes küün en gürkemli evinin baaçesinde tuplanmış aıtlar yakar. Yaklaşıp sormuş, nooldu diye? Demişler ki mııtarın kızı üldü,una yanarız. Kızcaazı odanın birine kuymuşlar etrafında erkes aalaşırmış. Gezgin durun bakayım, ben saalık konularından annarım, buşaltın odayı da bi bakayım şipşak demiş. Erkes odayı buşaltmış. Gezgin kızın nabzını dinlemiş, afif afi atarmış. Accık kalp masajı accık da sunni tenefüs derkene kızcaz ayıkmış. Bakmış karşısında yakışıklı gezgin, sunni teneffüsün etkisiynen de bayaa yakınlaşmışlar, alvet ulmuşlar. Bu arada küülüler de sıraynan kapı deliinden olan biteni siiredermiş. Sonunda kızcaz yanakları al al capcanlı milletin karşısına çıkmış. Erkes, ‘Elal, gezgin mııtarın kızını iileştirdi’diye çıılık atmış. Gezgini el üstünde tutmuşlar, günlerce yidirip içirip aarlamışlar. Soona gezgin ben artıkın gideyim demiş. Israr etseler de durmamış. Yanına erzak verip gündermişler. Gezgin üc bej ay dolaşmış dönüş yolunda gine o küün yakınına gelmiş. Dur bakiim, bu küüde beni ii aarlamışlardı, bi daa uurayım demiş. Küün meydanına geldiinde gine kalabalık, gine millet aıtlar yakar. Nooldu demiş. Emen tanımışlar gezgini. Sorma demişler mııtar üldü. Durun, bi de ben bakayım demiş. Yook demişler, iç gerek yok, kendini yorma boşuna. Küün gençleri üç gündür uuraşırlar ala diriltemediler mııtarı.
Sözün Özü: Pandemide ya gerçeklerle yüzleşip bilimin öngördüğü tedbirleri alacağız ya da halimiz zavallı muhtardan beter olacak.
Üsmen Agadan Not: Bilimin ışıında, Başöğretmen ATATÜRK’ün çizdii çaadaş uygarlık yolunda fikri ür, vicdanı ür, irfanı ür kuşaklar yetiştirmei ilke edinmiş tüm fedakar üüretmenlerimizin Üüretmenler Gününü kutlarım.